Çorum bölgesi, tarih öncesi ve tarih çağlarında önemli kültürlere ve uygarlıklara sahne olmuştur. Alacahöyük, Büyükgüllücek ve Kuşsaray gibi yerleşim merkezlerindeki mimari eserler ve maddi kültür kalıntıları, bölgede en eski yerleşimin M.Ö. 5000’ li yıllarda başladığını göstermektedir.

Eski Tunç Çağı döneminde (M.Ö. 3200-2000) küçük şehir devletleri kurulmuştur. Alacahöyük bunlardan en önemlisidir.

Türkler, 1071 Malazgirt zaferi ile Anadolu’ ya girmiş, Çorum ve çevresi Danişmend Ahmet Gazi tarafından 1075 yılında fethedilmiştir.

Danişmend Beyliği, Anadolu Selçuklularına bağlı olarak, Çorum da içinde olmak üzere Sivas, Tokat, Ankara, Çankırı, Kastamonu ve Yozgat çevresinde hüküm sürmüştür.

Anadolu Selçuklu Devleti Hükümdarı II. Gıyasettin Keyhüsrev zamanında Çorum ‘ un idari bakımdan “serleşkerlik” (Bölge Komutanlığı ve Sancak Beyliği) konumunda olduğu ve başında Hatıruddin Zekeriya adlı bir komutanın bulunduğu bilinmektedir.

Anadolu Selçuklu Devleti (1243) Kösedağı Savaşında Moğollara yenildikten sonra, Anadolu’ da büyük siyasi karışıklar çıkmıştır. 1276’ da Kunduz Bey’ in oğlu Emir Celaleddin Bey, Çorum ‘ daki Moğolları yenerek Çorum ve Amasya’ yı kurtarmıştır.

Anadolu Selçuklu Devleti 1308 yılında yıkıldıktan sonra Çorum, Anadolu’ da kurulan beyliklerden Eretna Beyliğinin, daha sonra Kadı Burhanettin Ahmet Devleti’nin yönetimi altına girmiştir.

Osmanlı Padişahı Yıldırım Beyazıt, Anadolu’ da birliği kurmaya çalışırken 1398’ de Çorum, Osmancık ve İskilip’ den sonra Amasya’ yı da alarak, oğlu Çelebi Mehmet’ i Amasya’ ya Vali atamıştır.

Ankara Savaşı’ ndan sonra Timur’ un himayesinde Amasya’ da hüküm süren Çelebi Sultan Mehmet, Çorum ‘ da bir “subaşılık” kurmuştur. 1413 yılında Anadolu’ da birliği sağladıktan sonra, oğlu II. Murat’ ı Amasya ‘ ya Vali atamıştır.

Bu dönemde Tokat, Sivas, Canik (Samsun), Karahisarışarki (Şebinkarahisar) yanında Çorum sancağı da Amasya ‘ ya bağlı idi.